لزوم توجه به پیامدهای اجتماعی نامگذاری معابر شهری

ایسنا/فارس رئیس کمیسیون نامگذاری معابر و اماکن عمومی شورای شهر شیراز با بیان اینکه نامگذاری هر معبری، پیامدهای اجتماعی به دنبال خواهد داشت، بررسی و تحلیل همه جانبه نامگذاری معابر را ضروری برشمرد.

افسانه خواست خدایی بعد از ظهر سه‌شنبه ۱۶ شهریور در نخستین کمیسیون نامگذاری معابر و اماکن عمومی شهر شورای شهر شیراز که با حضور مدیر حوزه‌های علمیه فارس برگزار شد، گفت: نام خانواده‌هایی که چند شهید تقدیم دفاع مقدس کردند در اولویت نامگذاری است.

رئیس کمیسیون نامگذاری معابر و اماکن عمومی شورای شیراز افزود: در کنار نامگذاری، بنا داریم ساخت بنای یادبود شهدا را نیز در دستور کار قرار دهیم. 

عضو شورای شهر شیراز همچنین از تکمیل بانک جامع اطلاعاتی اسامی شهدا توسط کارشناسان کمیسیون نامگذاری خبر داد و خاطرنشان کرد: پس از تحقق، این مهم با توجه به اولویتهای نامگذاری، معابر و اماکن بی نام شهر شیراز نامگذاری خواهد شد.

خواست خدایی خاطرنشان کرد: بررسی کیفیت سامانه مدیریت نامگذاری معابر و اماکن منام، سیاستگذاری کمیسیون، بررسی کیفیت معابر از لحاظ مساحت و ارزش کیفی، جلوگیری از تکرار در نامگذاری معابر، هماهنگی بین دستگاه‌های خدمات‌رسان و شهرداری از لحاظ اطلاعات مکانی از  موضوعات مورد بحث در این جلسه است. 

حجت‌الاسلام استوار میمندی، مدیر حوزه‌های علمیه فارس نیز با اشاره به اهمیت کمیسیون نامگذاری شورا، گفت: امید است راه شهدا و سیره شهدا با اسامی که نامگذاری می‌کنیم، ترویج یابد. 

شهرداری اسکو به جمع مشتریان ساعی پیوست

سامانه مدیریت نامگذاری معابر و اماکن شهری در شهرداری اسکو دراستان آذربایجان شرقی ، توسط شرکت مدرن اندیشان ساعی مستقر و راه اندازی گردید.این سامانه با حل مشکلات موجود در فرآیند نامگذاری معابر شهرداری دارای قابلیت ها و امکاناتی نظیر شناسایی هوشمند معابر بدون نام و با نام تکراری ، مکانیزه نمودن فرآیند نامگذاری از لحظه دریافت درخواست از طرف شهروندان تا نصب تابلو در معبر ، آرشیو الکترونیکی سوابق نامگذاری معابر و اماکن ، دریافت گزارشات شهروندان از مشکلات و معضلات معابر ، داشبورد گزارشات مدیریتی ، بانک اسامی و … میباشد. در سامانه منام میتوان اطلاعات تکمیلی معابر شامل: اطلاعات معبر ، وجه تسمیه ، تابلوهای نام معابر ، المان های معابر ، تصاویر معابر ، اطلاعات سواره رو ، اطلاعات پیاده رو و… مشاهده نمود.

سامانه نامگذاری معابر و اماکن منام مبتنی بر نقشه GIS شهری میباشد.

جهت آشنایی با سامانه منام اینجا کلیک نمایید.

شهرداری نسیم شهر به جمع مشتریان ساعی پیوست

طی قراردادی فی ما بین شهرداری نسیم شهر و شرکت مدرن اندیشان ساعی ، سامانه مدیریت نامگذاری معابر و اماکن شهری منام در شهرداری نسیم شهر نصب ، عملیاتی سازی و راه اندازی گردید.

با عملیاتی شدن این سامانه شهروندان عزیز نسیم شهر با مراجعه به این سامانه دیگر نیازی به حضور در شهرداری یا سازمان‌های وابسته نخواهند داشت و از این طریق به ‌راحتی می‌توانند درخواست‌های نامگذاری خود را ارسال نموده و کد پیگیری دریافت نمایند.

این سامانه که مبتنی بر نقشه های شهری (GIS) میباشد ، تمامی مشکلات و معضلات موجود در زمینه فرآیند نامگذاری و تغییر نام معابر شهر را تسهیل نموده و موجب کاهش زمان آنها میگردد.

شناسایی معابر فاقد نام و با نام تکراری ، آرشیو سوابق نامگذاری ، بانک اسامی و گروه بندی نام ها ، ارائه گزارشات مختلف از اطلاعات معابر و … از امکانات و قابلیت های سامانه نامگذاری معابر شهرداری نسیم شهر(منام) میباشد. این سامانه در حال حاضر در شهرهای مختلف کشور مانند : قم ، اصفهان ، بوشهر ، سیرجان ، نیشابور و… در حال بهره برداری میباشد.

به گزارش گروه اجتماعی باشگاه خبرنگاران جوان، محمد جواد حق شناس به صورت تلفنی میهمان برنامه تهران بیست بود و توضیحاتی در خصوص نحوه نامگذاری معابر شهری ارائه داد.

حق شناس در این برنامه سخنان خود را در پاسخ به سوال مجری برنامه مبنی بر اینکه ملاک نامگذاری ‌معابرچیست اینگونه آغاز کرد که: بر اساس قانون، شورای شهر می‌تواند برای معابر و اماکن، نام گذاری کند و در این راستا دو حوزه متفاوت وجود دارد؛ نخست معابر جدید التاسیس که می‌بایست نام گذاری شوند و در حوزه دوم ضرورت‌هایی که ایجاب می‌کند معابر قدیمی نام گذاری جدید شوند، نظیر نام گذاری بزرگراه رسالت به نام شهید سرافراز سردار سلیمانی.

رییس کمیسیون فرهنگی شورا در ادامه در پاسخ به این سوال مجری که این تغییر نام‌ها چه فایده‌ای برای مردمی که آنجا زندگی دارد گفت: قاعده نام گذاری در تمام دنیا این است که معابر از یک نام یکه برخوردار باشند، اما متاسفانه این رویکرد در ۶، ۷ دهه قبل در تهران دچار خدشه شده و امروز معابری که نام‌های تکراری دارد بسیار است و این ضرورت را ایجاب می‌کند نام گذاری جدید صورت گیرد.

وی افزود: به عنوان مثال در شهر تهران ۲۵۰ معبر به نام مریم داریم و یا مواردی از این قبیل که می‌بایست تغییر نام دهند تا شهروندان دچار مشکل نشوند.

حق شناس در پاسخ این سوال مجری که انتخاب نام‌های جدید چگونه صورت می‌گیرد گفت: انتخاب نام‌های جدید بر اساس معیار‌هایی نظیر تقاضای ساکنان، هویت محله، فرهنگ و انتظار جامعه و ضرورت‌هایی که ایجاد می‌شود صورت می‌گیرد.

وی افزود: به عنوان مثال وقتی سردار بزرگی مانند شهید سلیمانی که جان خود را برای انقلاب و میهن و مردم فدا کرده اند می‌بایست معبری در خور به نام این شهید بزرگوار نام گذاری شود. در همین راستا بزرگراه رسالت که ۴۰ سال به این نام خوانده می‌شد تغییر نام داد و فکر می‌کنم این نام گذاری نیز در پاسخ به ۳ میلیون نفر جمعیتی بود که در مراسم تشییع وی شرکت کرده بودند و این شهید بزرگوار را بدرقه کردند. یا نام گذاری بزرگراه نیایش به نام آیت الله هاشمی رفسنجانی که ایشان نیز خدمات بی بدیلی را نثار انقلاب و مردم ایران اسلامی کرده اند.

حق شناس در ادامه و در پاسخ به این سوال مجری که چه تقاضایی برای تغییر نام خیابان سازمان آب به نام مهندس بازرگان بوده گفت: اتفاقا این تقاضا وجود داشته و این نام گذاری ۳۰ سال دیر انجام شده، در اینجا باید این نکته را متذکر شوم که شهر تهران با جمعیت ۱۰ میلیون نفری متعلق به همه با هر سلایق و افکاری هست.

وی ادامه داد: وقتی در تهران معابری به نام آیت الله کاشانی، فداییان اسلام و یا شهید نواب صفوی وجود دارد چرا نباید معابری به نام مهندس بازرگان و یا دکتر مصدق نام گذاری شوند!

وی افزود: این در حالی است که ما در تهران ۱۳ خیابان یا معبر به نام سازمان آب داریم.

حق شناس همچنین در خصوص نام گذاری بلوار فردوس غرب به نام ناصر حجازی گفت: این نام گذاری نیز بر حسب تقاضای شهروندان صورت گرفت و اینکه وقتی بزرگراه ستاری از میان بلوار فردوس گذشت این بلوار به دو قسمت شرقی و غربی تقسیم شد و لذا قسمت غربی این بلوار را تغییر نام دادیم و بلوار شرقی با نام فردوس باقی ماند. این در حالی است که ناصر حجازی شخصیتی ملی و محبوب است و این را بگویم که با نام گذاری‌های صورت گرفته هزاران پیام تشکر برای ما آمده که نشان می‌دهد مسیر را درست رفته ایم.

وی افزود: طبیعتا در نام گذاری‌ها آنچه که مردم می‌خواهند مد نظر قرار می‌گیرد و شما می‌بینید از قدیم میدان‌هایی با نام‌های قدیمی وجود داشته اند نظیر میدان شهیاد و یا خیابا شاه رضا که مردم آنان را به نا ممیدان آزادی و خیابان انقلاب می‌شناسند و این تغییر نام‌ها مصطلح شده هر چند که برخی نام گذاری‌ها نیز پذیرفته نشده است و ما به این موارد نیز توجه کافی داریم؛ لذا اینگونه نیست که هر نام جدیدی مصطلح نشود.

ریشه خیابان از کجا آمده است؟

اولین خیابانی که در تهران ساخته شد

شاید برایتان جالب باشد بدانید که تا قبل از دوره ناصری ما اصلا واژه‌ای به نام «خیابان» نداشتیم. ما اصلا خیابان نداشتیم. هرچه بود، کوی و برزن بود و آن هم پیچ‌درپیچ و باریک و درب و داغان. هرکسی هرجایی دلش خواسته بود خانه‌اش را به هرشکلی ساخته بود و تهران مازی پیچ‌درپیچ شده بود. تا اینکه نخستین خیابان به ‌صورت رسمی ساخته شد. ماجرای این خیابان را که می‌توان نخستین خیابان در تهران نامیدش، عباس منظرپور، در کتاب خودش به نام «در کوچه و خیابان(داستان‌های واقعی از تهران قدیم)» شیرین و شیوا تعریف می‌کند. اول اینکه می‌گوید:«کلمه خیابان واژه‌ای مغولی‌است. منتها آن مخلوقات (مغول‌ها) آن را «خیاوان» می‌نامیدند و آن جاده مشجری بوده که به یک باغ بزرگ می‌پیوسته… . و اما نخستین گذرگاهی که به این نام مسمی گشت، همین خیابان اسماعیل بزاز است»

اما داستان خیابان« اسماعیل‌بزاز» از زبان این تهرانی اصیل که ماجراهای جالبی را در همین کتاب در کوچه و خیابان… تعریف می‌کند:
«فاصله میدان شاه سابق (قیام کنونی) تا چهارراه مولوی، خیابان اسماعیل‌بزاز است و یا به گویش اهالی تهران قدیم «اسمال‌بزاز». وقتی ناصرالدین‌شاه تصمیم می‌گیرد تهران را بزرگ‌تر کند، می‌گوید برای این توسعه، خندق‌های قدیمی اطراف تهران را پر وبه جای آن خندق‌های جدیدی دورتر از مرکز شهر حفرکنند. بعد هم قرار می‌شود که هر کسی خندقی را پر کند، زمین‌های بایر دو طرف خندق را به او بدهند. «اسماعیل بزاز» هم این نقطه را انتخاب می‌کند و به آبادانی دوطرف خندق آن می‌پردازد و مردم هم کم به کم به این جای آباد شده می‌گویند خیابان اسماعیل بزاز». هرچند او بزاز بود اما به‌خاطر استعداد فوق‌العاده‌اش در طنازی، به قول آن روزی‌ها در زمزه «دلقک»های دربار ناصری درآمد. منظرپور در ادامه می‌نویسد: «به مناسب‌های مختلف، نمایش‌هایی در دربار برپا می‌کرد و در این نمایش‌ها، آزاد بود که هریک از رجال درباری و حتی شخص شاه را به باد انتقاد بگیرد؛کاری که کریم شیره‌ای و شیخ شیپور و… می‌کردند. اسماعیل بزاز، دسته نمایش هم درست کرده بود که باید آن را سَلَف مطرب روحوضی‌های بعدی دانست. لازم به یادآوری‌است که او، هم ورزشکاری نامی و هم مسلمانی واقعی و مومن بود…».

به هرحال اسماعیل‌ بزاز تصمیم می‌گیرد آن قسمت خندق را پر‌کند. اما مگر ساخت‌ وساز و آبادانی 2 سمت خیابانی به این طویلی آسان است؟ از شانس اسماعیل بزاز، همان وقت‌ها جشن ازدواج پسر رئیس صنف فخار (آجرپز) تهران پیش می‌آید و معلوم هم هست که رئیس چنین صنفی خیلی ثروتمند است. منظرپور می‌نویسد: «پدر داماد از اسماعیل بزاز خواهش می‌کند که با «عوامل» خود که در دربار نمایش می‌دادند در شب دامادی پسرش هنرنمایی کنند. اسماعیل‌بزاز که تا آن موقع در مجالس خارج از دربار به اجرای نمایش نمی‌پرداخت، پس از خواهش بسیار، تقاضای فخار را می‌پذیرد و شب جشن چنان هنرنمایی می‌کند که تا آن تاریخ نظیر نداشته. فردای جشن، پدر داماد می‌خواهد دستمزدی به او بدهد اما نمی‌داند چگونه؟ اسماعیل بزازبه هیچ وجه زیر بار دریافت دستمزد نمی‌رود ولی پس از اصرار فراوان پدر داماد می‌گوید: چون می‌خواهم اطراف خندق را بسازم شما برای من «مصالح بنایی» بیاورید. پدر داماد و سایر «مصالح‌سازان» آن‌قدر حواله لوازم بنایی برای اسماعیل‌بزاز می‌فرستند که او نه‌تنها زمین‌های موات دو طرف خندق، بلکه تا فاصله بسیار خارج از خندق به طرف جنوب را زیر ساختمان می‌برد. تمام ساختمان‌های شمال خندق را وقف مسجد خندق‌آباد (که پیش از او ساخته شده بود) می‌کند. در همان قسمت آب انبار بزرگ «اسماعیل بزاز» را می‌سازد که تا پیش از لوله‌کشی شهر، آب خوراکی اهالی را تأمین می‌کرد… . مهاجرانی از روستاهایی به خیابان آمدند و خانه‌ها را خریدند و سایر همشهری‌ها را هم به آنجا کشاندند».

او در ادامه نقل‌قولی هم می‌کند از یکی از اهالی قدیمی همین خیابان و توضیح جالبی می‌دهد: «اینکه ساکنان قدیمی خیابان محل خود را فقط «خیابون» می‌نامند، به این دلیل است که قبل از ایجاد آن چیزی به نام «خیابان» نه در تهران و نه در هیچ‌کجای ایران وجود نداشته و اصولا این واژه پس از به‌وجود آمدن آن، وارد فرهنگ ما شده است. خود به یاد آوردم که در هیچ تاریخ و دست‌نوشته و خاطراتی (البته قبل از دوره ناصری) به کلمه خیابان برخورد نکرده‌ام و از یکی، دو تاریخ‌دان و ادیب هم در این زمینه سؤال کردم و همین جواب را شنیدم. پس نتیجه می‌گیریم که اصطلاح «خیابان» با ایجاد خیابان اسماعیل بزاز وارد فرهنگ ما شده و قبل از آن دوران ما چنین واژه‌ای نداشتیم».

سامانه مدیریت نام گذاری معابر و اماکن شهری منام چیست؟