شماره .۳۱۰۵دش ۱۳۷۵.۹.۱۷
آیین نامه نامگذاری شهرها، خیابانها، اماکن و مؤسسات عمومی در ایران، مجموعه‌ای از قوانین و معیارها است که برای انتخاب نام‌ها در این حوزه‌ها استفاده می‌شود. این آیین‌نامه توسط مراجع مربوطه در ایران تدوین شده است و هدف آن حفظ هویت فرهنگی و تاریخی کشور است.
شهرهای جمهوری اسلامی ایران در ظاهر و باطن باید نمایانگر تاریخ و جغرافیای تمدن و فرهنگ اسلامی و ایرانی باشد.
یکی از مصادیق مهم این امر، اسامی خیابانها، اماکن و مؤسسات عمومی در شهرهاست و این اسامی در حکم شناسنامه شهرها و بیانگر ارزشهای اعتقادی، تاریخی، فرهنگی و ملی جامعه است.
ماده اول - ضوابط و معیارهای نامگذاری
- 1نام شخصیتهای مهم تاریخ صدر اسلام و انقلاب اسلامی و شهدای گرانقدر آن و حوادث مهم تاریخ مبارزات اسلامی مردم ایران در درجه اول و نام‌شخصیتهای فرهنگی، ادبی، علمی، سیاسی و تاریخی ایران و اسامی راجع به اندیشه، فکر و هنر و نیز مظاهر طبیعت زیبای ایران در مرتبه بعد برگزیده‌شود.
- 2در نامگذاری تناسب اسم و مسمی رعایت شود.
- 3اسامی باید رسا، کوتاه، سلیس و روان باشد.
- 4از اسامی مناسبی که باعث ایجاد روحیه افتخار ملی و حماسی، و انبساط خاطر و تلطیف اخلاقی و عاطفی مردم و بیانگر غنای فرهنگ و تمدن‌اسلامی و ایرانی باشد استفاده شود.
- 5به منظور حفظ و تحکیم یکپارچگی سیاسی و فرهنگی کشور و حفظ هویت ملی، نام‌ها باید فقط به زبان فارسی باشند.
- 6در نقاط مختلف کشور ضمن توجه به ویژگیهای منطقه‌ای از اسامی شهرهای دیگر هم استفاده شود.
- 7به منظور ایجاد پیوندهای سیاسی و فرهنگی با کشورهای دیگر می‌توان در نامگذاری اماکن با پیشنهاد وزارت امورخارجه و تایید شورای فرهنگ‌عمومی کشور از نام شخصیتهای سیاسی و مردمی خارجی یااسامی اماکن خارجی استفاده کرد. در این زمینه اولویت با کشورهای اسلامی است.
- 8در نامگذاری علاوه بر توجه به شخصیتهای ملی و قهرمانان، به شخصیتهای محلی هر منطقه نیز توجه شود.
- 9از نام اشخاص خیری که تاسیسات مهم عام المنفعه (اعم از دینی، آموزشی، علمی، فرهنگی، هنری و تربیتی) احداث کرده‌اند می‌توان برای‌نامگذاری اماکن یاد شده استفاده کرد.
- 10فروشگاهها، شرکتها و مراکز کار و پیشه باید از گذاشتن اسامی خارجی جدا خودداری کنند. نام‌ها باید فقط به زبان فارسی باشد. مگر در مواردی که‌به تشخیص شورای فرهنگ عمومی این اسامی به منظور ایجاد پیوندهای فرهنگی، علمی و سیاسی انتخاب شده باشند. شیوه نامه آن را شورای فرهنگ‌عمومی تهیه و ابلاغ خواهد کرد.
ماده دوم ـ موارد مشمول نامگذاری
- 1آئین نامه نامگذاری شامل این موارد می‌شود: شهرها، شهرکها، بندرها، رودها، جزیره‌ها، بزرگراهها، خیابانها، بازارها و کوچه‌ها، مدارس و مهد کودک‌ها، موسسات تحقیقاتی و مجامع علمی و‌فرهنگی، تالارهای عمومی، بیمارستانها و مراکز بهداشتی و درمانی، سینماها و مراکز تفریحی و باغها و بوستانها، میدان‌ها و پایانه‌ها، فرودگاهها و‌ایستگاههای راه آهن و پالایشگاهها، کارخانه‌ها، بانک‌ها و مراکز ورزشی و باشگاهها، فروشگاهها، شرکتها و مراکز کار و پیشه....
- 2این آیین نامه در باره اماکن جدیدالاحداث است ولی در مورد تغییر اسامی نامناسب موجود لازم است بر طبق شیوه نامه‌ای که شورای فرهنگ‌عمومی بر اساس این آیین نامه تنظیم و ابلاغ می‌کند عمل شود.
ماده سوم - مرجع نظارت
- 1نظارت بر حسن اجرای ضوابط و معیارهای شورای عالی انقلاب فرهنگی در امر نامگذاری اماکن به عهده شورای فرهنگ عمومی است.
- 2این شوراهمه ساله گزارش بررسی و نظارت و عملکرد خود را به شورای عالی انقلاب فرهنگی ارائه می‌دهد.
